#8 Co warto zobaczyć w Częstochowie i okolicach?- Zamek w Olsztynie

Cykl artykułów, w którym będziemy Wam przybliżać miejsca znane i mniej znane w naszym mieście i jego okolicach.

Słów kilka

Zamek Olsztyn jest jednym z największych i najbardziej efektownych reliktów, obiektów obronnych Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wzniesiony w drugiej połowie XIII stulecia, przez ponad 300 lat był najważniejszym punktem oporu północno-zachodniej Małopolski, tuż przy granicy śląskiej, a także ośrodkiem zarządu królewskiego okręgu administracyjno-gospodarczego.

Jak wielkie było znaczenie warowni, można ocenić już na pierwszy rzut oka, patrząc na przewijający się przez jej dzieje szereg wybitnych postaci historii Polski i Europy Środkowej: Wacław II, Jan Muskata, Kazimierz Wielki, Władysław Opolczyk, Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk, Zygmunt I Stary (który, zanim został królem, był przez kilka lat starostą olsztyńskim), Zygmunt August, Maksymilian Habsburg…

Olsztyn - Holsztyn

Naz­wa Olsz­tyn sta­no­wi tra­wes­ta­cję daw­nej for­my Hol­sztyn i przy­pusz­czal­nie znaj­du­je swo­je źród­ło w ję­zy­ku nie­miec­kim. Wcześ­niej brzmia­ła o­na być mo­że Hol­stein, czy też Hoh­len­stein i wią­za­ła się z miej­scem po­cho­dze­nia o­sad­ni­ków za­kła­da­ją­cych wieś. Od­mien­na e­ty­mo­lo­gia na­wią­zu­je do nie­miec­kich słów hohl (pus­to), lub Höhle (pie­cza­ra) o­raz Stein (ka­mień). W wol­nym tłu­ma­cze­niu oz­na­cza to pus­ty ka­mień, lub pie­cz­arę, co tłu­ma­czy fakt, że w częś­ci pół­noc­nej za­mek o­sa­dzo­ny zos­tał na ska­le, któ­ra kry­je pod so­bą spo­rej wiel­koś­ci gro­tę..

Aż do XVI wieku zamek był rozbudowywany, a wnętrza poszczególnych jego członów (zamek górny, średni, dolny, dziedziniec główny, dziedziniec gospodarczy zwany przygródkiem) były otoczone wysokimi murami i – miejscami – gęsto zabudowane. Od XVII stulecia popadał w ruinę, ale choć jego znaczenie militarne upadło jeszcze przed szwedzkim „potopem”, nawet w postaci historycznej ruiny budził podziw dla swych wielkich rozmiarów i wysokości murów…

Tak jest do dziś. Wokół zamku zachowała się w pierwotnym stanie (co jest dzisiaj rzadkością) wspaniała sceneria poszarpanych wapiennych ostańców pośród muraw, utrzymywanych obecnie naturalną metodą, poprzez wypas owiec.

Z kilkudziesięciu obiektów, opisanych lub tylko wzmiankowanych w źródłach historycznych (pomijając mury obwodowe, wały i fosy), zachowały się do dziś kubaturowe relikty sześciu. Resztki sześciu następnych odkryto w wyniku badań archeologicznych, obecności kolejnych reliktów pozwala się domyślać topografia terenu w różnych rejonach historycznej ruiny.

Zebranie w jednym opracowaniu wszystkich dostępnych informacji o obiektach mieszkalnych, gospodarczych, obronnych czy wielofunkcyjnych, które kiedykolwiek istniały i funkcjonowały na terenie zamku, było głównym celem programu „Topograficzny katalog zamku Olsztyn”, zrealizowanego w okresie od lipca do grudnia 2016 r.

Legendy

1. Zamek w Olsztynie posiada ponoć podziemne połączenie z klasztorem jasnogórskim, a w podziemnych rzekach można zobaczyć pływające złote kaczki.
2. Z zamkiem związana jest legenda o zjawie błąkającej się po zamku w ciemne noce. Jest to duch Maćka Borkowica – wojewody poznańskiego, przeciwnika polityki króla Kazimierza Wielkiego. Powołał on konfederacje wymierzoną w króla. Wygnany z kraju po 4 latach powrócił i nadal przeciw niemu spiskował. W końcu został schwytany w Kaliszu i skazany na śmierć głodową w lochach pod główną wieżą zamku olsztyńskiego. Więzień otrzymywał dziennie tylko dzban wody i wiązkę siana. Podobno wytrzymał tak 40 dni a jego jęki i przekleństwa słychać było w całym zamku. Niektórzy twierdzą też że przywiedziony głodem do szaleństwa zaczął kąsać i pożerać własne ciało. Nie potwierdzona plotka mówiła, że tak sroga kara podyktowana była osobistą zemstą króla za tajemne schadzki Borkowica z królową.

Obecnie

Zamek można zwiedzać codziennie od godziny 9:00 do godzin wieczornych. Jest to świetne miejsce do poznawania historii i spędzenia czasu na świeżym powietrzu. Na terenie Olsztyna funkcjonuje wiele restauracji i kawiarni.

Ceny biletów wejścia na teren zamku:

• Dorośli: 7,00zl
• Młodzież ucząca się(za okazaniem legitymacji): 4.00zł
• Emeryci: 4.00zł
• Dzieci do 7 lat: wstęp wolny

Jak dojechać:

MPK Częstochowa- przystanek Olsztyn Rynek
Linie: 67, 58, 57, 59

źródło: www.zamekolsztyn.pl